هدف این مبحث تعیین حداقل ضوابط و مقرراتی است که تحلیل، طراحی و اجرای ساختمانهای فولادی جهت تأمین ایمنی و بهرهبرداری مناسب، مورد استفاده قرار میگیرد. این مبحث شامل الزامات عمومی، الزامات طراحی، الزامات طرح لرزهای الزامات ساخت، نصب و کنترل و پیوستهای ۱ و ۲ میباشد. آخرین ویرایش این مبحث مربوط به سال ۱۳۹۲ بوده و دارای اصلاحیه نیز میباشد. فایل اصلاحیهی این مبحث باید از سایت مقررات ملی ساختمان دانلود شده و در مبحث اعمال گردد، البته در چاپ های جدیدِ مبحث دهم در انتهای کتاب جداول اصلاحیه درج شده است. عناوین مشترکی بین مبحث دهم و کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی وجود دارد که حتما با ذکر شماره صفحات، در هر دو کتاب این مطالب را به هم مرتبط سازید، احتمال طرح تست‌های ترکیبی وجود دارد و همچنین برای تشخیص بهتر سوالات این دو کتاب از یکدیگر به داوطلب کمک خواهد نمود، همانطور که در آزمون مهر ۹۸ برای برخی از داوطلبان تشخیص سوالات مبحث دهم و راهنمای جوش از هم دشوار بود. در نظر داشته باشید با توجه به تغییر رویکرد طراحی سوالات و از آنجاییکه سمت و سوی تحلیلی سوالات بیشتر شده است، نیاز به مطالعهی عمیق‌تری برای آزمون نظام مهندسی وجود دارد.
از مبحث دهم مقررات ملی ساختمان در آزمونهای نظارت و اجرا رشتهی معماری تا بحال سوالات محاسباتی که مربوط به بخش طراحی سازه میباشد طراحی نشده است و انتظار می‌رود طراحان سوال همچون آزمونهای دوره‌های گذشته به طرح سوالات مفهومی از مطالب و جداول این مبحث بسنده کنند، از این رو مطالعه تمامی صفحات مبحث دهم برای داوطلبین رشته معماری منطقا ضروری نمی‌باشد، اما از آنجاییکه آزمون نظام مهندسی طبق برنامه دقیق و منسجمی پیش نمی‌رود، نمی‌توان با اطمینان صددرصد این بخش‌ها را از برنامه مطالعاتی حذف نمود، توصیه ما به داوطلبان این است که در جریان همه مطالب مباحث قرار داشته بطوریکه هیچ عنوانی در ذهن داوطلب بیگانه نباشد. ضمن اینکه با استفاده از ابزاری مانند تیترواژه می‌توان اگر سوالی از قسمت‌های کم‌اهمیت، مطرح شود به دلیل آشنا بودن به همه عناوین با صرف زمان کوتاهی به پاسخ آن سوال دست یافت.
کلیدواژه‌های مبحث دهم عبارتند از: مصالح فولادی، سختکننده ها، گلمیخ، قابها، سقف مختلط، ستونها، وصله ها، اعضای فشاری و کششی، انواع جوشها و … . مبحث دهم شامل ۴ فصل و دو پیوست میباشد که در ادامه به شرح تک تک فصول و بیان صفحات مرتبط با بحث نظارت و اجرا می‌پردازیم.
- فصل اول: الزامات عمومی؛ شامل توضیحات اولیه ی مبحث میباشد، حداقل برای یک بار مرور شود.
- فصل دوم: الزامات طراحی؛ این فصل به الزامات طراحی مجموعه ی سازه شامل اعضا و اتصالات آن بر اساس حالتهای حدی (حالتهای حدی مقاومت و حالتهای حدی بهرهبرداری) میپردازد و در این فصل توجه به طراحی اعضا و اتصالات عمدتا معطوف به کنترل معیارهای پایداری، سختی و مقاومت میباشد. از جمله صفحات مهم این فصل شامل، صفحات ۳۹، ۵۶، ۵۷، ۹۷ و از صفحهی ۱۱۴ تا پایان فصل به طور کامل مطالعه شود، سایر صفحات حداقل برای یک بار مرور شود. شایان ذکر است همانطور که پیش‌تر ذکر شد، با توجه به رویکرد تحلیلی سوالات آزمون مهر ۹۸، نیاز است داوطلب با تمرکز و دقت بیشتری به مطالعه بپردازد.
- فصل سوم: الزامات طراحی لرزهای؛ در این فصل علاوه بر معیارهایی که در فصل گذشته ذکر شد معیار شکل پذیری مورد توجه قرار گرفته است. هدف اساسی این فصل تعیین تناسببندی جزئیات اعضا و اتصالات آنها به نحوی است که سازه ضمن حفظ ایستایی کلی خود در برابر زلزلههای شدید، تلفات جانی را حداقل نماید. از جمله صفحات مهم این فصل شامل ۲۱۲، ۲۱۴، ۲۲۴، ۲۲۵، سایر صفحات حداقل یک بار مرور شود.
- فصل چهارم: ساخت، نصب و کنترل؛ این فصل به روشه ای تهیه مصالح، برشکاری، مونتاژ، جوشکاری، حمل، پیش نصب، برپاداشتن، نصب، کارهای تکمیلی جوشکاری و محکم کاری پیچها اختصاص دارد. این فصل به طور کامل مطالعه شود. از جمله صفحات مهم این فصل شامل ۲۵۸ تا ۲۶۱، ۲۶۳، ۲۶۴، ۲۶۸، ۲۷۰، ۲۷۲، ۲۷۴، ۲۸۶ تا ۲۸۹ میباشد.
- پیوست ۱: ضریب طول مؤثر اعضای فشاری؛ این پیوست نحوه ی محاسبه ی ضریب طول مؤثر (K) اعضا فضا را بیان میکند. تا به حال از پیوست ۱ و ۲ سوالی در آزمونهای ادوار گذشته طرح نشده است با این حال توصیه می‌شود حداقل یک بار مرور شود.
- پیوست ۲: تحلیل مرتبهی دوم از طریق تحلیل الاستیک مرتبه ی اول تشدیدیافته؛ این پیوست الزامات روش مرتبه دوم از طریق تحلیل الاستیک مرتبه ی اول تشدیدیافته را بیان میکند. حداقل یک بار مرور شود.
این مبحث برای مهندسین معمار کمی دشوار به نظر می‌رسد، اما در صورت داشتن مطالعه ی منسجم و با دقت به جانمایی مطالب از سختی آن کاسته شده و به راحتی از پس مطالعهی مبحث دهم برخواهید آمد. ضمن اینکه بعد از مرور مطالب و شروع به تست‌زنی، به خاطر سپردن مطالب این مبحث برای داوطلبین راحت‌تر خواهد شد.
منبع: گنجینه تست‌های آزمون نظام مهندسی، جلد اول
